بیماری لپتوسپیروز (Leptospirosis) یا تب شالیزار یک نوع عفونت باکتریایی از خانواده اسپیروکت هایی به نام لپتوسپیرا است. آنها اسپیروکت‌های گرم منفی هوازی هستند که 6 تا 12 میکرومتر طول و 1/0 میکرومتر قطر دارند و در دو انتها دارای قلاب‌ بوده و یک فیلامانت محوری دارند. این باکتری را به آسانی بوسیله حرکت چرخشی یا مارپیچی‌اش و قلاب مشخصی که در یک یا هر دو انتهای آن است می‌توان تشخیص داد. باکتری‌های لپتوسپیرا بدلیل حرکات شدید و ضخامت کم قادرند از صافی‌های با اندازه 22/0 تا 45/0 میکرومتر که اغلب باکتریها از آنها رد نمی‌شوند، رد شوند.

جنس لپتوسپیرا شامل دو گونه است: 1) لپتوسپیرای بیماریزا به نام اینتروگانس (Leptospira interrogans)، 2) لپتوسپیرای غیربیماری‌زا به نام بیفلکسا (Leptospira biflexa). گونه پاتوژنیک لپتوسپیرا اینتروگانس دارای سروگروپ یا سروواریته های (تیپهای سرولوژیک) متعددی می‌باشند (230 سروواریته). این سروواریته ها را براساس میزبانی که آلوده می‌کنند، تقسیم می‌نمایند. مثلاً میزبان سروواریته ایکتروهموراژیه (Icterohaemorrhagiae) رات‌ها هستند، درحالی‌که میزبان سروواریته پومونا (Pomona) و کانیکولا (Canicola) به ترتیب خوک‌‌ و سگ­ها هستند. بیماری از این میزبان‌ها به انسان منتقل می‌شود و حیوانات مخزن باکتری محسوب می‌شوند. از لحاظ شکل ظاهری گونه‌های بیماری‌زا و ساپروفیتهای (غیربیماری‌زا) لپتوسپیرا از یکدیگر قابل تفکیک نیستند و بهترین وسیله برای مشاهده این اجرام، استفاده از میکروسکوپ زمینه تاریک است.

علائم بیماری: تمام سروتایپ‌های لپتوسپیرا اینتروگانس قادرند در انسان ایجاد لپتوسپیروزیس کنند که گاهی به همراه زردی (بیماری ویل یا (Weil's disease) (فرم یرقانی بیماری) است یا بدون زردی است و بیماری غیریرقانی می‌باشد. این عفونت می‌تواند از موارد بدون علامت تا علائم خفیف همچون سردرد، درد عضلات و تب همراه باشد. علائم بالینی بیماری بر اساس دو مرحله سپتی سمی و ایمون تقسیم بندی می شوند مرحله سپتی سمی بعد از یک دوره کمون 5-14 روز با شروع ناگهانی تب 38-40 درجه سانتیگراد، سردرد، میالژی، درد شکم، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال، سرفه، فارنژِیت و راش های ماکوپاپولر به مدت 3-7 روز مشخص می شود. قرمزی ملتحمه و درد عضلانی بویژه در پشت ساق از علائم مهم بیماری هستند. هپاتواسپلینومگالی و آدنوپاتی هم وجود دارند. اگرچه در این مرحله لپتوسپیرا در تمام نقاط بدن از جمله مایع مغزی نخاعی وحود دارد، ولی علایم مننژیت نداشته و مایع نخاع هم نرمال است. 5 تا 7 روز پس از شروع علایم، لپتوسپیرا در ادرار یافت می­شود. همچنین در ادرار این بیماران پروتئین و گلبول نیز یافت می­شود. بعد از این مرحله 1 تا 2 روز بیمار بدون تب است و سپس وارد مرحله ایمون می شود که 4 تا 30 روز طول می کشد. در این مرحله با تولید آنتی بادی IgM، لپتوسپیرا از خون و مایع نخاع و ارگانهای مختلف محو می شود ولی در کلیه و مایع زجاجیه چشم برای چندین هفته باقی می ماند. علایم بالینی این مرحله شامل کونژنکتیوبت، فتوفوبی، درد چشم، درد عضلات، آدنوپاتی و هپاتواسپلینومگالی است. مننژیت آسپتیک، راش های پورپوریک، پلاک های اریتما تو، اوتیت ،ایریدوسیکلیت و کوریورتینیت هم ممکن است دیده شود. لپتوسپیروزیس بصورت یک بیماری حاد آغاز می‌شود که بعد از 4 تا 7 روز فروکش می‌کند. حدود 90 درصد از بیماران بعداً دچار لپتوسپیروزیس غیریرقانی می‌شوند، در صورتی‌که حدود 10 درصد دچار لپتوسپیروزیس بسیار خطرناک‌تر یرقانی می‌گردند. مرحله اول بیماری بدلیل فعالیت لپتوسپیرا است، در حالی که مرحله دوم لپتوسپیروزیس یک بیماری وابسته به سیستم ایمنی می‌باشد. بیماری شدیدتر بصورت خون‌ریزی ریوی یا مننژیت نیز گزارش شده است. در این مرحله بیمار دچار زردی، نارسایی کلیه و خونریزی می شود. اگر بیماری سبب خونریزی شدید شش‌ها شود، سندروم خونریزی ریوی شدید تشخیص داده می‌شود.